tag:blogger.com,1999:blog-12200407625699615472024-03-14T01:14:49.571-07:00ਆਓ! ਕੀਟ ਪਛਾਣੀਏ…..........Welcome to the world of Insects.......Unknownnoreply@blogger.comBlogger7125tag:blogger.com,1999:blog-1220040762569961547.post-2736654231765883502012-04-22T22:04:00.002-07:002012-04-22T22:07:06.927-07:00ਕਪਾਹ ਦਾ ਲਾਲ ਬੱਗ/ਬਾਣੀਆ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNgduFKPwvc1UPcTf0o5-Q9K9FhspTsC-Ew6cgKeB4mh9hEt6PC7Zrjx4nOLQtbvtdYE3BvTbR5GCO6O9ZrORWcv3gJ8UAA4_aQRHHFCapjYSK1irYKtP5HyQ71gNHZsIujbKVQZmpDtM/s1600/kpah+de+lal+bug+da+balag.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="160" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNgduFKPwvc1UPcTf0o5-Q9K9FhspTsC-Ew6cgKeB4mh9hEt6PC7Zrjx4nOLQtbvtdYE3BvTbR5GCO6O9ZrORWcv3gJ8UAA4_aQRHHFCapjYSK1irYKtP5HyQ71gNHZsIujbKVQZmpDtM/s200/kpah+de+lal+bug+da+balag.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">ਬਾਲਗ ਲਾਲ ਬਗ </td></tr>
</tbody></table>ਲਾਲ ਬੱਗ ਇੱਕ ਰਸ ਚੂਸਕ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਕੀਟ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਟ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਤੇ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਇਸਨੂੰ ਬਾਣੀਆ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਕਪਾਹ ਦੇ ਚੰਗੇ ਭਾਅ ਮਿਲਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੀਟ ਦਾ ਹਮਲਾ ਦੇਸੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਰਮੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੀਟ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਾਲਗ ਕਪਾਹ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ, ਤਣਿਆਂ, ਟੀਂਡਿਆਂ ਅਤੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਰਸ ਚੂਸ ਕੇ ਫਸਲ ਨੂੰ ਹਾਨੀ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਸ ਚੂਸੇ ਜਾਣ ਤੇ ਪੱਤੀਆਂ ਪੀਲੀਆਂ ਹੋ ਕੇ ਮੁਰਝਾ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਟੀਂਡਿਆਂ ਦਾ ਰਸ ਚੂਸੇ ਜਾਣ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਉੱਪਰ ਸਫੇਦ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਧੱਬੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟੀਂਡੇ ਪੂਰੀ ਤਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀ ਹੋ ਪਾਉਂਦੇ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਮਲ-ਮੂਤਰ ਨਾਲ ਕਪਾਹ ਦੇ ਰੇਸ਼ੇ ਬਦਰੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਟੀਂਡੇ ਖਿੜਨ ਤੇ ਇਹ ਕੀਟ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਰਸ ਚੂਸਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਇਹ ਬੀਜ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਬਿਜਾਈ ਦੇ ਲਾਇਕ ਲਈ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ। ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ ਕਪਾਹ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ਤੇ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਤੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀ ਦਿੰਦੀ। <br />
ਇਸ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜੀ ਨਾਮ Red cotton bug ਹੈ। ਕੀਟ ਵਿਗਿਆਨ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ Dysdercus singulatus ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨਾਮ Pyrrhocoridae ਅਤੇ ਕੁੱਲ ਦਾ ਨਾਮ 8emiptera ਹੈ। ਇਸ ਕੀਟ ਦੇ ਬਾਲਗ ਲੰਬੇ ਅਤੇ ਇਕਹਿਰੇ <br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-DqkQl4T0G2ODH5SjsyhZCV8b8JXL4EA-2TLzW7oOJGUg5It2zGyUz1vywCZp6UjxcDFk7ZAE2IM7o24Ecy1ckmfeqTKBpRsY6wYObimbR4Ic8tMb373QedabP8cGAJD3uW2sRM7B-0E/s1600/kpah+de+lal+bug+de+ande.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="160" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-DqkQl4T0G2ODH5SjsyhZCV8b8JXL4EA-2TLzW7oOJGUg5It2zGyUz1vywCZp6UjxcDFk7ZAE2IM7o24Ecy1ckmfeqTKBpRsY6wYObimbR4Ic8tMb373QedabP8cGAJD3uW2sRM7B-0E/s200/kpah+de+lal+bug+de+ande.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">ਅੰਡੇ </td></tr>
</tbody> </table>ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿੰਨਾ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦਾ ਰੰਗ ਕਿਰਮਿਜੀ (ਗੂੜ੍ਹੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਹੀ ਇੱਕ ਸ਼ੇਡ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਢਿੱਡ ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਵਾਲੇ ਖੰਭਾਂ, ਸਪਰਸ਼ਅੰਗ ਅਤੇ ਸਕੁਟੈਲਮ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। <br />
ਇਸ ਕੀਟ ਦੀ ਮਾਦਾ ਲਗਭਗ ਸੌ-ਸਵਾ ਸੌ ਅੰਡੇ ਜਮੀਨ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਡੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਗਿੱਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਤੰਗ ਤਰੇੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੰਡਿਆਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਗੋਲ ਅਤੇ ਰੰਗ ਹਲਕਾ ਪੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੱਚੇ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਸੱਤ-ਅੱਠ ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਜਿੰਨਾ ਨੂੰ ਨਿਮਫ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬਾਲਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਲਈ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਤਕਰੀਬਨ 50 ਤੋਂ 90 ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਨਿਮਫ ਪੰਜ ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਕੰਜ ਉਤਾਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾਂ ਦੇ ਬਾਲਗ ਦਾ ਜੀਵਨ 40 ਤੋਂ 60 ਦਿਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। <br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnajDaO5otOv87JhANlI0nql4sXfDj_GFi8_CcRZBNXst8-6Qd9DXkfVljGuuZkuy5U_Az8Tv_35-mVqgR2d_HabnncyucETnlqBSqVQYZ-LV9eDEpLAHaqaJPfcmNGazlfF3qHmSUrjg/s1600/Kpah+de+lal+bug+da+bchha.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnajDaO5otOv87JhANlI0nql4sXfDj_GFi8_CcRZBNXst8-6Qd9DXkfVljGuuZkuy5U_Az8Tv_35-mVqgR2d_HabnncyucETnlqBSqVQYZ-LV9eDEpLAHaqaJPfcmNGazlfF3qHmSUrjg/s200/Kpah+de+lal+bug+da+bchha.jpg" width="190" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">ਲਾਲ ਬਗ ਦਾ ਨਿਮ੍ਫ </td></tr>
</tbody> </table>ਇਸ ਕੀਟ ਨੂੰ ਗੰਦਜੋਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਗੰਦ ਛੱਡਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਈ ਇਸ ਕੀਟ ਨੂੰ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਕੀਟ ਵੀ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਹੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। <br />
<b>ਕੰਟਰੋਲ-</b><br />
• ਕਈ ਤਰਾ ਦੀਆਂ ਮੱਕੜੀਆਂ ਅਤੇ Pyrrhocoridae ਕੁੱਲ ਦਾ 1ntilochus cocqueberti ਨਾਮਕ ਬੱਗ ਅਤੇ Reduvidae ਕੁੱਲ ਦਾ 8arpactor costaleis ਨਾਮਕ ਬੱਗ ਇਸ ਕੀਟ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਲਈ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਕੜੀਆਂ ਦੇ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। <br />
<div style="text-align: left;">• ਇਸ ਕੀਟ ਦੇ ਨਿਮਫਾਂ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਨੀਂਦ ਸੁਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਤਰਾ ਦੇ ਰੋਗਾਣੂ ਵੀ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਜ਼ੂਦ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਫਫੂੰਦੀ ਰੋਗਾਣੂ ਮੁੱਖ ਹੈ। ਇਹ ਫਫੂੰਦੀ ਰੋਗਾਣੂ ਸੂਖ਼ਮ ਬੀਜਾਣੂਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਸਤਹ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਹੋਣ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਬੀਜਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਫਫੂੰਦ ਹਾਈਫਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਕੀਟ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਉੱਪਰ ਆਪਣਾ ਅਧਿਕਾਰ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਫਫੂੰਦ ਕੀਟ ਦੀ ਚਮੜੀ ਪਾੜ ਕੇ ਉਸਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਘੁਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀਟ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। </div>• ਕੁੱਝ ਫਫੂੰਦ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਨਦਾਤਾ ਕੀਟ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵੀ ਛੱਡਦੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1220040762569961547.post-28479078405693459332012-04-22T21:45:00.002-07:002012-05-14T10:17:43.882-07:00ਕੱਦੂ ਭੂੰਡੀ (ਪੰਪਕਿਨ ਬੀਟਲ)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
ਹੁਣ ਕੱਦੂ,ਲੌਕੀ, ਤੋਰੀਆਂ ਖਾਣ ਦੀ ਰੁੱਤ ਆ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆ ਗਈ ਹੈ ਕੱਦੂ ਭੂੰਡੀ। ਇਹ ਭੂੰਡੀ ਕੱਦੂ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੀਆਂ ਸਬਜੀਆਂ ਉੱਪਰ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜੇ ਕਿਸਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਇਹੀ ਹੈ। ਆਉ! ਅੱਜ ਆਪਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੀਏ-<br />
<div style="text-align: left;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
ਕੱਦੂ ਭੂੰਡੀ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਮ Avlacophora foveicollis ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ <span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 12pt;">Chrysomelidae</span> ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਕੱਦੂ, ਤੋਰੀ, ਲੌਕੀ ਦੀਆਂ ਵੱਲਾ ਉੱਪਰ ਪੱਤੇ ਖਾਂਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕੀਟ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਮਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਫਸਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।</div>
ਪਹਿਚਾਣ- <br />
ਅੰਡੇ ਪੀਲੀ ਭਾਅ ਲਏ ਗੁਲਾਬੀ ਰੰਗ ਦੇ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੱਚੇ ਨਿਕਲਣ ਸਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਘਸਮੈਲਾ ਚਿੱਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦ ਇਹ ਪੂਰੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕ੍ਰੀਮੀ-ਪੀਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 22 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਿਊਪਾ ਪਿਲੱਤਣ ਲਏ ਚਿੱਟੇ (pale white)ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ 15 ਤੋਂ 25 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਲਗ 6 ਤੋਂ 8 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। <br />
<b>ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ</b><br />
<div style="text-align: right;">
</div>
ਮਾਦਾ ਪੌਦੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਗਿੱਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ 25 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਵਿੱਚ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਅੰਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਾਦਾ 150 ਤੋਂ 200 ਅੰਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 5 ਤੋਂ 27 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੱਚੇ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗਰੱਬ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਗਰੱਬ 12 ਤੋਂ 34 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੂਰੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪਿਊਪਾ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਿਊਪਾ ਅਵਸਥਾ 15 ਤੋਂ 35 ਦਿਨ ਤੱਕ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਾਲਗ 20 ਤੋਂ 197 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਜੀਵਿਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰਾ ਇਸਦਾ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ 52 ਤੋਂ 270 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਟ ਨੂੰ ਗਰਮ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮੱਧ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਇਹ ਪੂਰੇ ਜ਼ੋਰ ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। <br />
<b>ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਪੌਦੇ</b><br />
ਇਹ ਕੱਦੂ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਫਸਲਾਂ ਖੀਰਾ, ਖਰਬੂਜ਼ਾ, ਤਰਬੂਜ਼, ਕੱਦੂ, ਤੋਰੀ, ਲੌਕੀ, ਕਰੇਲਾ ਆਦਿ ਉੱਪਰ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵੱਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਕੱਦੂ, ਲੌਕੀ (ਅੱਲ) ਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਰੇਲੇ ਅਤੇ ਤੋਰੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। <br />
<br />
<b>ਨੁਕਸਾਨ</b><br />
ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਗਰੱਬ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਅਰੰਭਿਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਲੱਗਣ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਖਾ ਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੋਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੌਦਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਵਿਕਾਸ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਅਰੰਭਿਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਫਸਲ ਨੂੰ ਫਲ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਬਿਜਾਈ ਵੀ ਕਰਨੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲਾਰਵਾ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਡੰਡੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਫਲ ਜਾਂ ਪੱਤੇ ਵੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਕਰਕੇ ਉੱਲੀ ਵੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪਤਿਆ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੱਤੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਮੋਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਗਲੇ ਪੱਤੇ ਤੇ ਉਦੋਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦ ਇੱਕ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਖਤਮ ਕਰ ਲੈਣ ਤੇ ਸਿਰਫ ਉਸਦਾ ਪਿੰਜਰ ਰਹਿ ਜਾਵੇ। <br />
<b>ਕੰਟਰੋਲ </b><br />
ਇਸ ਭੂੰਡੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੇ ਰਸਾਇਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਕੀਟ ਇਸਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਚਮਕੀਲੇ ਰੰਗ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਬੇਸੁਆਦ ਹਨ। ਇਸਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਕੀਟ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧੀ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। <br />
• ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਨਵੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨਹੀ ਲਗਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ।<br />
• ਸਵੇਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਭੂੰਡੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਕੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਘਰੇਲੂ ਬਗੀਚੀ ਵਿੱਚ ਉਪਯੋਗੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। <br />
• ਸੁਆਹ- ਅੱਧਾ ਕੱਪ ਸੁਆਹ (ਸਿਰਫ ਲੱਕੜੀ, ਪਾਥੀਆਂ, ਛਟੀਂਆਂ ਦੀ ਸੁਆਹ)ਅਤੇ ਅੱਧਾ ਕੱਪ ਚੂਨਾ 4 ਲਿਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ। ਇਸਨੂੰ ਕੁੱਝ ਘੰਟੇ ਪਿਆ ਰਹਿਣ ਦਿਉ। ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁੱਝ ਪੌਦਿਆਂ ਉੱਪਰ ਕਰਕੇ ਵੇਖੋ। <br />
• ਨਿਮੋਲੀ ਦੇ 5% ਘੋਲ ਨੂੰ ਛਿੜਕ ਕੇ ਮਾਦਾ ਨੂੰ ਅੰਡੇ ਦੇਣ ਤੋ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1220040762569961547.post-1890448671220728372012-03-11T21:51:00.005-07:002012-05-14T10:18:07.844-07:00ਚੇਪੇ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
ਕਣਕ ਦੇ ਵਿਚ ਚੇਪੇ ਦੀ ਆਮਦ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਢੋਲੀਆਂ ਚੁਕ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਮਿੱਤਰ ਕੀਟਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਉਸਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦੇ ਹਨ. <br />
<b>ਦੀਦਾ ਬੱਗ (ਵੱਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਾਲਾ ਬੱਗ)</b><br />
<br />
<br />
ਸਿਰ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਉਭਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਜੀਂਦ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸਨੂੰ ਦੀਦੜ ਬੱਗ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਇਸਨੂੰ 2ig 5yed 2ug ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਮ 7eocoris sp. ਹੈ। ਇਹ ਕੀਟ 8emiptera ਕ੍ਰਮ ਦੇ Lygaeidae ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।<b> </b><br />
<br />
<b>ਪਹਿਚਾਣ</b><br />
ਇਸ ਕੀਟ ਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਅੰਡੇਨੁਮਾ ਪਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਚਪਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮੱਥਾ ਚੌੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਬਾਹਰ ਦੇ ਵੱਲ ਉੱਭਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦਾ ਰੰਗ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸਲੇਟੀ, ਭੂਰਾ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਪੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੂੰਹ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇਸ ਕੀਟ ਦਾ ਸੂਈ ਵਾਂਗ ਡੰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਇਹ ਹੋਰ ਕੀਟਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਚੂਸਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਿਮਫ (ਬੱਚੇ) ਆਪਣੇ ਬਾਲਗਾਂ ਜਿਹੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸਿਰਫ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਾਲਗਾਂ ਵਾਂਗ ਖੰਭ ਨਹੀ ਹੁੰਦੇ। <br />
<b>ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ</b><br />
ਮਾਦਾ ਗੁਲਾਬੀ ਜਾਂ ਹਲਕੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਅੰਡੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਉੱਪਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੱਚੇ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 10 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ ਉੱਪਰ ਵੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਿਮਫ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬੱਗ ਦੇ ਖੰਭ ਨਹੀ ਹੁੰਦੇ। ਜਦ ਇਹ ਬੱਗ ਪੌਦਿਆਂ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਫੁੱਲਾਂ, ਡੋਡੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਉਪਰ ਆਪਣਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲੱਭਦੇ ਹਨ। ਬਾਲਗ ਆਪਣਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪੌਦੇ, ਦੋਵਾਂ ਜਗਾਹ ਉੱਪਰ ਲੱਭਦੇ ਹਨ। <br />
<b>ਭੋਜਨ</b><br />
ਇਹ ਕੀਟ ਸ਼ਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਨਾਂ ਹੀ ਖੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੀਟ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰ-ਹੇਠਾਂ, ਆਸੇ-ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਕਾਬਲਿਅਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਗਜ਼ਬ ਦੀ ਚਾਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਇਹ ਕੀਟ ਉੱਤਮ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੀਟ ਦੇ ਨਿਮਫ ਅਤੇ ਬਾਲਗ, ਦੋਵੇਂ ਹੀ, ਚੇਪਿਆਂ, ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ/ਮੱਛਰ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਉੱਪਰ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਥ੍ਰਿਪਸ ਦਾ ਖੂਨ ਚੂਸ ਕੇ ਆਪਣਾ ਗੁਜਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੱਗ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਸੁੰਡੀਆਂ, ਮਾਈਟਸ ਅਤੇ ਪਿੱਸੂ ਬੀਟਲ ਦਾ ਵੀ ਖੂਨ ਚੂਸਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੱਗ ਸੂਈ ਵਰਗੇ ਆਪਣੇ ਡੰਕ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਨ ਸੁੰਡੀ, ਚਿਤਕਬਰੀ ਸੁੰਡੀ, ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਆਦਿ ਦੇ ਅੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੀਵਨ ਰਸ ਚੂਸਣ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। <br />
ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਆਵੇ, ਦੋਸਤ ਜਾਂ ਦੁਸ਼ਮਨ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਆਪਣਾ ਪੇਟ ਭਰਨ ਤੱਕ ਮਤਲਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਬੱਗ ਪਾਏ ਜਾਣ ਤੇ ਇਸ ਬੱਗ ਦੇ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਤਾਂ ਮੌਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। <br />
<br />
<div style="color: red;">
<br />
<span style="font-size: large;"><b>ਮੋਇਲੀ</b></span></div>
<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZSTxEJjOVB2DblS-StxmP4VpPbT7vQCeMjqjE6lu3xEzByvyFKA2t0m-k80MP4J6Mu3lgAP8mgqTLhmUORpLJm_VtT2H9WVvtXN4saRxUsE3m_U3KycSlCoX9mZ9AOGE_Q-6weMzxftw/s1600/Moyili.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="149" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZSTxEJjOVB2DblS-StxmP4VpPbT7vQCeMjqjE6lu3xEzByvyFKA2t0m-k80MP4J6Mu3lgAP8mgqTLhmUORpLJm_VtT2H9WVvtXN4saRxUsE3m_U3KycSlCoX9mZ9AOGE_Q-6weMzxftw/s200/Moyili.jpg" width="200" /></a>ਮੋਇਲੀ ਨੂੰ ਕੀਟ ਵਿਗਿਆਨਕ 1phidius ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਇਹ 8ymenoptera ਵੰਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 1phiidae ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਇਸ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ 1phidius ਨਾਮ ਦੀਆਂ 30 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸੌ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਚੇਪੇ ਦੀਆਂ 40 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। <br />
<br />
<b>ਪਹਿਚਾਣ</b><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9e7_plcFZa-w5yPlO_XlFy98RtWoDWJqxLC3JomhhWTlwA6fYnAbNcChi75Ajp8WCRWZRBIK_jPY-s3gtYdzkrVnh_HkO9JBu_MZYek1eJnamLSeuJuVu_etbraGtUC70VCiNbhK8IAI/s1600/Chepe+de+sharir+vich+anda+dinde+hoye.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="134" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9e7_plcFZa-w5yPlO_XlFy98RtWoDWJqxLC3JomhhWTlwA6fYnAbNcChi75Ajp8WCRWZRBIK_jPY-s3gtYdzkrVnh_HkO9JBu_MZYek1eJnamLSeuJuVu_etbraGtUC70VCiNbhK8IAI/s200/Chepe+de+sharir+vich+anda+dinde+hoye.jpg" width="200" /></a>ਮੋਇਲੀ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਦਾ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀ, ਭੂਰੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਤਿੱਖੇ ਪੇਟ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਲੰਬਾਈ ਉਸਦੇ ਖੰਭਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਰ ਦੇ ਐਂਟੀਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੇਟ ਗੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਖੰਭਾਂ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਰ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਗੂੜ੍ਹੀਆਂ ਭੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। <br />
<b>ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ</b><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWWvWu3s5N75mrTNOkMZEMMV2JABHVn2E6v8LRHwWGNR_tEUMfiCY-lw2_HSXy-yXeqRHRTZwL8Ex5W9g4AX_NdvL0DjdrIukH6nzMPDpKKairo6rt2vSdhY4iHX5gSkwLfGkIXry5JTE/s1600/dead+aphid.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="149" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWWvWu3s5N75mrTNOkMZEMMV2JABHVn2E6v8LRHwWGNR_tEUMfiCY-lw2_HSXy-yXeqRHRTZwL8Ex5W9g4AX_NdvL0DjdrIukH6nzMPDpKKairo6rt2vSdhY4iHX5gSkwLfGkIXry5JTE/s200/dead+aphid.jpg" width="200" /></a>ਇਸਦਾ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 28 ਤੋਂ 30 ਦਿਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਹਿਵਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਇਲੀ ਮਾਦਾ ਆਪਣੀ 14-15 ਦਿਨ ਦੀ ਬਾਲਗ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ 200 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੰਡੇ ਚੇਪੇ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੰਡੇ ਦੇਣ ਦੇ ਲਈ ਉਚਿਤ 200 ਚੇਪੇ ਲੱਭ ਲੈਣਾ ਹੀ ਮੋਇਲੀ ਮਾਦਾ ਦੀ ਪ੍ਰਜਣਨ ਸਫਲਤਾ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਕੰਮ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਸਾਨ ਨਹੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਮਾਦਾ ਨੂੰ ਚੇਪੇ ਨੂੰ ਖੂਬ ਉਲਟ-ਪਲਟ ਕੇ ਜਾਂਚਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਡੇ ਦੇਣ ਦੇ ਲਈ ਯੋਗ ਪਾਏ ਜਾਣ ਤੇ ਹੀ ਇਹ ਆਪਣਾ ਅੰਡਾ ਚੇਪੇ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੰਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲਾਰਵਾ ਦੇ ਨਿਕਲਣ ਤੇ ਇਹ ਚੇਪੇ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਖਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਚੇਪੇ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ-ਅੰਦਰ ਖਾਂਦੇ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਲਾਰਵਾ ਪੂਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਕੇ ਚੇਪੇ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਅੰਦਰ ਹੀ ਪਿਊਪਾ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਮੋਇਲੀ ਦੇ ਲਾਰਵਾ ਦੇ ਆਉਣ ਤੇ ਚੇਪੇ ਦਾ ਰੰਗ-ਢੰਗ ਬਦਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈਰੰਗ ਬਾਦਾਮੀ ਜਾਂ ਸੁਨਹਿਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਫੁੱਲ ਕੇ ਕੁੱਪਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕੁੱਪੇ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਸੁਰਾਖ਼ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੋਇਲੀ ਦਾ ਬਾਲਗ ਆਪਣਾ ਸੁੰਤੰਤਰ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦੇ ਲਈ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਡੇ ਤੋਂ ਬਾਲਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਲਈ ਇਸਨੂੰ 14-15 ਦਿਨ ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੇਪੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਸਿਰਫ ਮੌਤ।<br />
<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1220040762569961547.post-34886235864770228582012-02-01T21:34:00.002-08:002012-04-16T20:54:45.028-07:00ਫਾਰਮ ਫੀਲਡ ਸਕੂਲ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਹਫਤਾ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div style="text-align: left;"><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1E94m96os70vj1e2vuqsRVVSzVtcb9ienn9KWLuMc8NJ5vBq9t3z-qFwUxgPOTkHFZovQTOqi5l3pX9Kpr_9Xz0v-g7DTx7bsHkfgAWKoytZxv0Qrj42rVu_k5PrYF0At0tcD_bgAsKI/s1600/100_4006.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1E94m96os70vj1e2vuqsRVVSzVtcb9ienn9KWLuMc8NJ5vBq9t3z-qFwUxgPOTkHFZovQTOqi5l3pX9Kpr_9Xz0v-g7DTx7bsHkfgAWKoytZxv0Qrj42rVu_k5PrYF0At0tcD_bgAsKI/s200/100_4006.JPG" width="200" /></a></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br />
<div class="cssButtonOuter"><div class="cssButtonMiddle"><div class="cssButtonInner"><br />
</div></div></div><span style="font-size: small;">ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਦੇ ਅੰਡੇ </span></td></tr>
</tbody></table><span style="font-size: small;">ਪਿੰਡ ਕਰੀਰਵਾਲੀ ਵਿਖੇ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਫੀਲਡ ਸਕੂਲ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ. ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾ ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਗਈ ਚਰਚਾ ਬਾਰੇ ਪੁਛਿਆ ਗਿਆ. ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਓਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਹਫਤੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਬਗੀਚੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਚੇਪੇ ਦੇਖੇ ਹਨ ਪਰ ਖੱਟੀ ਲੱਸੀ ਦੀ ਸਪ੍ਰੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਓਹ ਖਤਮ ਹੋ ਗਏ ਹਨ. ਓਹਨਾਂ ਆਪਣੀ ਬਗੀਚੀ ਵਿਚ ਲੇਡੀ ਬਰਡ ਬੀਟਲ ਵੀ ਦੇਖੀ. ਅੱਜ ਦੇ ਫੀਲਡ ਸਕੂਲ ਵਿਚ 20 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ . 5 -5 ਔਰਤਾਂ ਦੇ 4 ਗਰੁਪ ਬਨਾਏ ਗਏ.</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: small;">ਬਗੀਚੀ ਵਿਚ ਚੇਪਾ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹਾ ਮਿਲਿਆ ਪਰ ਬਗੀਚੀ ਵਿਚ ਸਰੋਂ ਦੇ ਪੌਦਿਆ ਤੇ ਲੇਡੀ ਬਰਡ ਬੀਟਲ ਦੇ ਕਈ ਅੰਡੇ ਮਿਲੇ. ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਦੇ ਅੰਡਿਆ </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: small;">ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਅੰਡੇ ਖੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. </span></div></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1220040762569961547.post-88849472295966638342012-01-23T03:38:00.000-08:002013-12-01T22:54:29.012-08:00ਮੁਫਤ ਦੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ - ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
ਮਿਲੀ ਬੱਗ,ਤੇਲੇ ਅਤੇ ਚੇਪੇ ਦੀ ਕੁਸ਼ਲ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਕੌਕਸੀਨੋਲਿਡਸ<br />
<br />
<div style="text-align: left;">
</div>
<br />
ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਦੇ ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰੱਬ ਦੀ ਗਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਇਸ ਨੂੰ ਫੇਲ-ਪਾਸ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਸ ਨੂੰ ਲੇਡੀ ਬਰਡ ਬੀਟਲ ਜਾਂ ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ 0.04 ਤੋ 0.4 ਇੰਚ ਤੱਕ ਲੰਬੇ, ਕਾਲੀਆਂ ਲੱਤਾ ਵਾਲੇ, ਇੱਕ ਐਂਟੀਨਾ ਅਤੇ ਲਾਲ, ਪੀਲੇ ਅਤੇ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੇ ਖੰਭਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਬਿੰਦੀਆਂ ਵਰਗੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਕੀਟ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਖੰਭਾ ਦੀ ਚਮਕ ਚੂੜੀਆਂ ਵਾਂਗ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਦੀਆਂ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਜਨਮਜਾਤ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾ ਦੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਕੀਟਾ ਦੇ ਅੰਡੇ, ਤੇਲਾ, ਚੇਪਾ, ਛੋਟੀਆਂ ਸੁੰਡੀਆਂ, ਮਿਲੀ ਬੱਗ ਅਤੇ ਸਫੇਦ ਮੱਖੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ੇ ਬੇਹਤਰੀਨ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ੀ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਾਡੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾ ਉੱਪਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖ਼ਰਚ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾ ਦੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। <br />
<b>ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ : </b>ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਲਾਰਵਾ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀਟਾਂ ਨੂੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚੇਪੇ, ਸਕੇਲ ਕੀਟ, ਸਫੇਦ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਮਿਲੀ ਬੱਗ ਨੂੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।<br />
<b>ਜਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਅਵਸਥਾਵਾਂ: </b><br />
<b>ਬਾਲਗ </b> - ਬਾਲਗ ਲੇਡੀ ਬਰਡ ਬੀਟਲ ਚਮਕੀਲੇ ਲਾਲ, ਪੀਲੇ ਕਾਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਬਿੰਦੀਆਂ ਰੰਗ ਦੇ ਅੰਡਾਕਾਰ ਸ਼ਰੀਰ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੇੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਦੂਜੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਬਚਾਓ ਕਰਨ ਲਈ ਬੜੀ ਤੋਜ਼ ਗੰਧ ਵਾਲਾ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਤਰਲ ਛੱਡਦੀਆਂ ਹਨ। <br />
<b>ਅੰਡੇ</b> - ਇਹ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਜਾਂ ਚੇਪਿਆਂ ਦੀ ਕਲੋਨੀ ਦੇ ਨੇੜੇ 10 ਤੋ 50 ਅੰਡਿਆਂ ਦੇ ਗੁੱਛੇ ਵਿੱਚ ਅੰਡੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।<br />
<b>ਲਾਰਵਾ</b> - ਅੰਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਨਵੇਂ ਲਾਰਵੇ ਸੁਰਮਈ ਰੰਗ ਦੇ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ<br />
<div style="text-align: right;">
</div>
4 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਤੋ ਘੱਟ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਘੜਿਆਲ ਵਾਂਗ ਦਿਸਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਉੱਪਰ ਨੀਲੇ ਅਤੇ ਚਮਕੀਲੇ ਪੀਲੇ ਜਾਂ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਕੰਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਤਿਖੇ ਜਬਾੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬਾਲਗਾਂ ਵਾਂਗ ਛੋਟੇ ਕੀਟਾਂ ਨੂੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਡਰਾਉਣਾ ਜਿਹਾ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਇਸਲਈ ਕਿਸਾਨ ਅਕਸਰ ਇਸੇ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝ ਕੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਛਿੜਕ ਕੇ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕੀੜਿਆਂ ਲਈ ਫ਼ਸਲ ਖਾਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।<br />
<b>ਪਿਊਪਾ</b> - ਪਿਊਪਾ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੱਤਿਆਂ ਉੱਪਰ ਜਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਤਣੇ ਉੱਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। <br />
<br />
ਇਹ ਚੇਪਿਆ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 50 ਤੋ 60 ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ 5000 ਚੇਪੇ ਖਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<br />
<br />
<br />
ਸੋ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵੋ! ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੁਦਰਤੀ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਮਿੱਤਰ ਕੀਟਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੌਜ਼ੂਦ ਹਨ, ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੀ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਕਰਨ ਦੀ। <br />
ਅੰਤ ਵਿਚ ਮੈ ਧਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਡਾਕਟਰ ਸੁਰੇਂਦਰ ਦਲਾਲ ਜੀ ਦੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਰਾਮੂ ਜੀ ਦੀ ਜਿੰਨਾ ਤੋ ਮੈ ਕੀਟਾ ਬਾਰੇ ਸਿਖਿਆ। </div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1220040762569961547.post-82437440655887543432012-01-23T03:31:00.001-08:002012-05-14T10:18:31.996-07:00ਰਸ ਚੂਸਕ ਕੀਟ - ਤੇਲਾ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h3 class="post-title entry-title">
</h3>
<div class="post-header">
</div>
ਕੀਟਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਛਿੜਕ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ। ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀਟਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵੈਰ-ਵਿਰੋਧ ਨਹੀ ਸੀ, ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਕੀਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਛਿੜ ਗਈ। ਕਿਸਾਨ ਹੱਥ ਧੋ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾਂ ਮਗਰ ਪੈ ਗਿਆ ਪਰ ਇਹ ਕੀਟ ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਤੋਂ ਕਾਬੂ ਨਾ ਆਏ। ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾਂ ਤੋਂ ਜੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਜੰਗ ਜਿੱਤਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਪਏਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਵੀ ਬਦਲਣਾ ਪਏਗਾ। ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਬਲਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਬਾਕੀਆਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕੰਮ ਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ। ਕੁੱਝ ਕੀਟਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਸੁਭਾਅ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਣਾਉਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕੁੱਝ ਕੀਟਾਂ ਦਾ ਮਾਂਸਾਹਾਰੀ ਸੁਭਾਅ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡਾ ਮਿੱਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। <br />
<br />
ਇਹ ਕੀਟ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਲਗਭਗ 33 ਕਰੋੜ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਆਏ ਜਦਕਿ ਕਿਸਾਨ ਸਿਰਫ਼ 10 ਲੱਖ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਆਇਆ। ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾਂ ਨੇ ਅੱਗ ਦੇ, ਬਰਫ਼ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵੇਖੇ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਯੁੱਗਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅੱਜ ਤੱਕ ਜੀਵਿਤ ਹਨ। ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸਾਨ ਕਿਵੇਂ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਵੰਸ਼-ਨਾਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਤਰਾਂ ਇਹ ਕੀਟ ਵੀ ਆਪਣਾ ਵੰਸ਼ ਚਲਦਾ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਨ ਸੁੰਡੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਛਿੜਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਮਰੀਕਨ ਸੁੰਡੀ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਅੰਡੇ ਇੱਕ ਜਗਾਂ ਨਹੀ ਦਿੰਦੀ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਅੰਡੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ, ਕੁੱਝ ਨਦੀਨਾਂ ਤੇ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਖੇਤ ਤੋ ਬਾਹਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨ ਚਾਹ ਕੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਅਮਰੀਕਨ ਸੁੰਡੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ। <br />
ਅੱਜ ਹਰ ਕੰਪਨੀ ਨਵੇਂ ਤੋ ਨਵੇਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਜੇ ਇੰਝ ਹੋ ਸਕਦਾ ਤਾਂ ਅੱਜ ਚਾਲੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾ ਦਾ ਨਾਮੋ-ਨਿਸ਼ਾਨ ਵੀ ਨਹੀ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੰਝ ਨਹੀ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਹਰ ਵਾਰ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਇਹਨਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਸੋ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਹਨਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਨਹੀ ਜਿੱਤ ਪਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਸਕੇਗਾ। <br />
ਇਹ ਸਭ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਉੱਠ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਨਹੀ ਵਰਤਣੀਆਂ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹੈ - ਕੀਟਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ-ਸਮਝ ਕੇ। ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਾਲ ਜੰਗ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਤਾਕਤ, ਉਸਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭੇਦਾ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਠੀਕ ਇਸੇਂ ਤਰਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀਟਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਜੰਗ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਹੀ ਇਹ ਜੰਗ ਜਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ। ਮਹਾਭਾਰਤ ਜਿਹੀ ਵੱਡੀ ਲੜ੍ਹਾਈ ਸਿਰਫ 18 ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ਕੌਰਵਾਂ ਅਤੇ ਪਾਂਡਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਭੇਦਾ, ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਾਣਕਾਰੀ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਕੀਟਾ ਬਾਰੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀ, ਇਸਲਈ ਕਿਸਾਨ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਹ ਜੰਗ ਨਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕਿਆ। ਦੂਸਰੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ, ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਦੀ ਲੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਹਰ ਯੋਧੇ ਕੋਲ ਦੋ ਤਰਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਸਨ, ਇੱਕ ਖ਼ੁਦ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਸਤੇ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਸਿਰਫ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਹਥਿਆਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਬੇਗਾਨੇ। ਅਤੇ ਬੇਗਾਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਜੰਗ ਨਹੀ ਜਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਸਲਈ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਹ ਜੰਗ ਜਾਰੀ ਹੈ। <br />
ਸੋ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਜੇ ਇਹ ਜੰਗ ਜਿੱਤਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ-<br />
1. ਕੀਟਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਪਹਿਚਾਨ<br />
2. ਕੀਟਾਂ ਦੇ ਭੇਦ ਜਾਣਨੇ<br />
3. ਆਪਣੇ ਖ਼ੁਦ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨੇ।<br />
<br />
ਕੀਟ ਕੀ ਹਨ? - ਕੀਟ ਉਹਨਾਂ ਰੀੜਵਿਹੀਨ ਜੀਵਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਤਿੰਨ ਭਾਗਾਂ ਸਿਰ, ਧੜ ਅਤੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋ ਜੋੜੀ ਖੰਭ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਜੋੜੀ ਲੱਤਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੀਟ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾ, ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਐਟੀਨਾ ਇਸਦੇ ਸਿਰ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ। ਲੱਤਾ ਅਤੇ ਖੰਭ ਧੜ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ- ਅੰਡਾ, ਲਾਰਵਾ, ਪਿਊਪਾ ਅਤੇ ਬਾਲਗ। ਲਾਰਵਾ(ਸੁੰਡੀ) ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੀਟ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਦੇ ਹਨ। ਕੀਟਾਂ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਹਵਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੇ ਨਹੀ ਜੰਮਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਖ਼ੂਨ ਵਹਿ ਜਾਣ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਯਕੀਨੀ ਹੈ।<br />
ਭੋਜਨ ਦੀ ਤਾਸੀਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਕੀਟ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹਨ- ਮਾਂਸਾਹਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ। ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਅਤੇ ਮਾਂਸਾਹਾਰੀ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੂੰਹ ਦੀ ਬਨਾਵਟ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਵੀ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹਨ- ਰਸ ਚੂਸਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਖਾਣ ਵਾਲੇ। <br />
<br />
<b>ਰਸ ਚੂਸਕ ਕੀਟ - ਤੇਲਾ</b><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTwW5k9uNODLSNwzvVu8nUiKel2vj_FrpsJ0D2nQUkmDJngGC483ebTowMGEbEacXUeDlX4HeN4v1v5DAltn-wtXClP5IxD9216yyMjAusXNhkKCNwhrakLg6s8gY_A4HeAWb9s1abCC8/s1600/jassid+adult.jpg" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="158" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTwW5k9uNODLSNwzvVu8nUiKel2vj_FrpsJ0D2nQUkmDJngGC483ebTowMGEbEacXUeDlX4HeN4v1v5DAltn-wtXClP5IxD9216yyMjAusXNhkKCNwhrakLg6s8gY_A4HeAWb9s1abCC8/s200/jassid+adult.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">ਤੇਲੇ ਦਾ ਬਾਲਗ </td></tr>
</tbody></table>
ਨਰਮੇ ਦਾ ਰਸ ਚੂਸ ਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੀਟਾ ਵਿੱਚੋਂ ਤੇਲਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕੀਟ ਹੈ। ਇਹ ਤੋਤੀਏ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਜੈਸਿਡ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੋਹਾਰ ਦੀ ਛੈਣੀ ਵਰਗਾ ਦਿਸਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਕੀਟ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸੁਭਾਅ ਬਾਕੀ ਕੀਟਾਂ ਵਾਂਗ ਲਾਈਟ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNDSgG28mkwO93CBeayNgqkfyqyNzc4sU-JvRtLLPEGLRVSY8l1j19ZtU7xsEC9mwt-DMfDM9KDt-nX51LR4jj2_5ERS4xwvp2qQWjtLAMJe1TAzatnDSjHE81z2BsgS11r_NRfIIp1n4/s1600/nmyph+of+jassid.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="160" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNDSgG28mkwO93CBeayNgqkfyqyNzc4sU-JvRtLLPEGLRVSY8l1j19ZtU7xsEC9mwt-DMfDM9KDt-nX51LR4jj2_5ERS4xwvp2qQWjtLAMJe1TAzatnDSjHE81z2BsgS11r_NRfIIp1n4/s200/nmyph+of+jassid.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">ਤੇਲੇ ਦਾ ਨਿਮ੍ਫ </td></tr>
</tbody></table>
ਤੇਲੇ ਦਾ ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਤੇਲੇ ਦਾ ਬੱਚਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਿਮਫ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਰਸ ਚੂਸ ਕੇ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਬੱਸ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਤਾਂ ਰਸ ਚੂਸਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਵੇਲੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰ ਵੀ ਛੱਡਦੇ ਹਨ।<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1C5io_8VUdW-uNx5eRLC9coxuP41KhV-sLPg8j3xVlSMyoQaGaAZA1KsK8i58Hr3KyY_EX3pGHjTg70QvB1Mz9iKCrNDUB1xze_oxaBKTlmTsabavwRiFEVfRwPL94hf5W4osAB7pPLk/s1600/damage+by+jassids.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="172" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1C5io_8VUdW-uNx5eRLC9coxuP41KhV-sLPg8j3xVlSMyoQaGaAZA1KsK8i58Hr3KyY_EX3pGHjTg70QvB1Mz9iKCrNDUB1xze_oxaBKTlmTsabavwRiFEVfRwPL94hf5W4osAB7pPLk/s200/damage+by+jassids.JPG" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">ਨੁਕਸਾਨ</td></tr>
</tbody> </table>
ਰਸ ਚੂਸਣ ਦੇ ਕਾਰਣ ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਉੱਪਰ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਬਿੰਦੀਨੁਮਾਂ ਮਹੀਨ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ <br />
ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਪੱਤਾ ਪੂਰਾ ਹੀ ਲਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਮੁੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੱਤਾ ਸੁੱਕ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।<br />
<br />
ਤੇਲੇ ਦੀ ਮਾਦਾ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ15 ਅੰਡੇ ਪੱਤੇ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਸਤਹ ਤੇ ਪੱਤੇ ਦੀ ਸਤਹ ਦੇ ਨਾਲ ਤੰਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। 5-6 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾਂ ਅੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੱਚੇ (ਨਿਮਫ) ਨਿਕਲ ਆਉਦੇਂ ਹਨ। ਇਹ ਨਿਮਫ ਪੱਤੇ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਸਤਹ ਤੋਂ ਰਸ ਚੂਸ ਕੇ ਆਪਣਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੌਸਮ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਬੱਚੇ ਬਾਲਗ ਬਣਨ ਲਈ 10-20 ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੈਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਬੱਚੇ ਭਾਵ ਨਿਮਫ ਤਕਰੀਬਨ 5 ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਕੁੰਜ ਉਤਾਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਬਾਲਗ ਜੀਵਨ 40-50 ਦਿਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। <br />
ਇਸ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਯਮ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਹਰ ਜੀਵ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੋਈ ਨਾਂ ਕੋਈ ਜੀਵ ਕੁਦਰਤ ਵੱਲੋਂ ਬਣਿਆਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਤੇਲੇ ਵੀ ਇਸ ਨਿਯਮ ਤੋਂ ਬਚੇ ਹੋਏ ਨਹੀ ਹਨ। ਤੇਲੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਾਲਗ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਮੱਕੜੀਆਂ, ਦੈਂਤ ਮੱਖੀਆਂ, ਡਾਇਨ ਮੱਖ਼ੀਆਂ, ਕਰਾਈਸੋਪਾ ਅਤੇ ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ( ਜਿਸ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਫ਼ੇਲ-ਪਾਸ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ) ਦਾ ਭੋਜਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਤਰਾਂ ਦੇ ਬੱਗ ਜਿਵੇਂ ਡਾਕੂ ਬੱਗ ਅਤੇ ਕਾਤਿਲ ਬੱਗ ਤੇਲੇ ਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਪਿਆਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।<br />
ਸੋ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵੋਂ, ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਤੇਲੇ ਲਈ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਛਿੜਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤ ਵੱਲੋਂ ਤੁਹਾਡੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਭੇਜੇ ਕੁਦਰਤੀ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਮੱਕੜੀਆਂ, ਦੈਂਤ ਮੱਖੀਆਂ, ਡਾਇਨ ਮੱਖ਼ੀਆਂ, ਕਰਾਈਸੋਪਾ ਅਤੇ ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰ ਜ਼ਰੂਰ ਮਾਰ ਲੈਣਾ। </div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1220040762569961547.post-83907932741754236672012-01-10T17:43:00.001-08:002012-04-16T20:54:21.140-07:00ਫਾਰਮ ਫੀਲਡ ਸਕੂਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਫਤਾ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਅੱਜ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਫੀਲਡ ਸਕੂਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਤਰ </span><span style="font-size: small;">ਕਰੀਰਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਪਤਨੀ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬਾਠ ਦੇ ਖੇਤ ਤੋ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|ਸਕੂਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਤਰ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ 25 ਔਰਤਾਂ ਪਹੁੰਚੀਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਨਵੀ ਤਰਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਬੜੇ ਉਤਸਾਹ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚੀਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਖੇਤੀ ਵਿਰਾਸਤ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਰਤਾਵਾਂ ਅਮਨਜੋਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਲਈ ਭੀ ਇਹ ਆਪਣੀ ਤਰਹ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਅਨੁਭਵ ਸੀ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> ਸੰਤੋਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਿਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲਿਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਇਸ ਸਕੂਲ ਦੀ ਰਸਮੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਮਨਜੋਤ ਕੌਰ ਨੇ ਇਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਦਸਿਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਅਮਨਜੋਤ ਕੌਰ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਰ ਵਾਰ ਕੀਟਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਦਾਵੇ ਕਰਕੇ ਨਵੇ ਤੋ ਨਵੀਆਂ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਰਹੀਆ ਹਨ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਕਿਸਾਨ ਹਰ ਵਾਰ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਤੋ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਛਿੜਕਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਉਹਨਾਂ ਸਿਰ ਕਰਜਾ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਵਧਦਾ ਹੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਕੀਟ ਹਨ ਕਿ ਕਾਬੂ ਆਉਣ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਨਹੀ ਲੈ ਰਹੇ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਜੇਕਰ </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਦਾਵੇ ਵਿਚ ਜਰਾ ਜਿੰਨੀ ਭੀ ਸਚਾਈ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਅੱਜ 40 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਕੀਟ ਦਾ ਨਾਂ-ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਨਹੀ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਪਰ ਸਬ ਜਾਣਦੇ ਨੇ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਹੀ ਹੋਇਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਹਰ ਵਾਰ ਇਹਨਾਂ </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਹਥੋਂ ਲੁਟਿਆ ਗਿਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਅੱਗੇ ਦਸਦੇ ਹੋਏ ਅਮਨਜੋਤ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਤਰਹ ਦੀ ਅਸੀਂ ਕੀਟਾ ਨਾਲ ਪਿਛਲੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋ ਜੰਗ ਲੜ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਇਸ ਜੰਗ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੇ ਨਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕਦੇ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਕਿਓਕਿ ਜਿਤਣ ਲਈ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਪਰ ਇਥੇ ਤਾ ਸਾਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਨ ਜਾਂ ਦੋਸਤ ਦੀ ਕੋਈ ਪਛਾਣ ਨਹੀ ਇਸਲਈ ਹੀ ਅੱਜ ਤਕ ਅਸੀਂ ਇਨਾਂ ਤੋ ਹਾਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਸਾਨੂੰ ਨਾ ਤਾ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਾ ਹੀ ਪਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਮਜੋਰੀਆ</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> ਦਾ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਅਸੀਂ ਤਾ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਮਾਰਨ ਲੱਗੇ ਹਾਂ ਓਹ ਭੀ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਨਹੀ ਬਲਕਿ ਮੰਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਮੰਗੇ ਹੋਏ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਕਦੇ ਲੜਾਈਆਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਨਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> ਕੀਟਾ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਅੱਗੇ ਗੱਲ ਤੋਰਦਿਆ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਸਿਆ ਕਿ ਕੀਟ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੀਟ ਓਹਨਾ ਰੀੜ੍ਹ ਵਿਹੀਨ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸੇ- ਸਿਰ, ਧੜ੍ਹ ਅਤੇ ਪੇਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਜੋੜੀ ਲੱਤਾ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਦੋ ਜੋੜੀ ਖੰਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਅਖਾਂ, ਮੁੰਹ ਅਤੇ </span><span style="font-size: small;">ਐਂਟੀਨਾ <span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;">ਇਸਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਖੰਭ ਅਤੇ ਲੱਤਾ ਧੜ੍ਹ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ</span></span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਕੀਟਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਚਾਰ ਭਾਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ - ਅੰਡਾ, ਲਾਰਵਾ, ਪਿਉਪਾ ਅਤੇ ਬਾਲਗ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਭੋਜਨ ਦੀ ਤਾਸੀਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕੀਟ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ - </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;">ਮਾਂਸਾਹਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ </span></b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਕਿਓਕਿ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਇਸਲਈ ਦੁਸ਼ਮਨ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਂਸਾਹਾਰੀ</span><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;"> </span></b></span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਕੀਟਾ ਨੂੰ ਖਾਨ ਕਰਕੇ ਦੋਸਤ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਮੁੰਹ ਦੀ ਬਨਾਵਟ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕੀਟ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ -</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;">ਰਸ ਚੂਸਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਫਲ ਖਾਣ ਵਾਲੇ </span></b></span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> ਕੀਟਾ ਬਾਰੇ ਇਕ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਹਵਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤੇ ਜੰਮਦਾ ਨਹੀ ਅਤੇ ਖੂਨ ਨਿਕਲ ਜਾਣ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span></div><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-left: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3mKmoc-EQ2fvssCMFuYke4jvRdRB8O1Vs0fuC9w9kZKjdwwi7TJC7MJ7yComVv01OxFA-8w8fYJf-c9yAQzOD2LrW3FdgHFfHd2_VeVB2WhjnizHfqSPrf-ecfgkp9mZ4JW9VcsPNeoY/s1600/IMG_3914.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3mKmoc-EQ2fvssCMFuYke4jvRdRB8O1Vs0fuC9w9kZKjdwwi7TJC7MJ7yComVv01OxFA-8w8fYJf-c9yAQzOD2LrW3FdgHFfHd2_VeVB2WhjnizHfqSPrf-ecfgkp9mZ4JW9VcsPNeoY/s200/IMG_3914.JPG" width="200" /></a></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: small;">ਕੀਟਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ </span></td></tr>
</tbody></table><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਇਸ ਤੋ ਬਾਅਦ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਗਰੁਪ ਬਣਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਬਗੀਚੀ ਵਿਚ ਕੀਟ ਪਛਾਣ ਲਈ ਖੇਤ ਵਿਚ ਉਤਰੇ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਹਰ ਗਰੁਪ ਕੋਲ ਮੈਗ੍ਨੀਫਾਈ ਲੈਨਜ਼ ਸਨ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਇਕ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਅੱਜ ਬਗੀਚੀ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਹਰਾ ਤੇਲਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਓਹ ਭੀ ਬਹੁਤ ਥੋੜੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਬਗੀਚੀ ਵਿਚ ਹੀ ਲੇਡੀ ਬੀਟਲ ਭੀ ਮਿਲੀ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਭੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੀ ਸਮਝਿਆ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਇਸਤੇ ਅਮਨਜੋਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਲਾਲ ਭੂੰਡੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੀ ਨਹੀ ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਮਿੱਤਰ ਹੈ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਇਹ ਚੇਪੇ ਦਾ ਸਫਾਇਆ ਕਰਦੀ ਹੈ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਜਿਥੇ ਭੀ ਚੇਪਾ ਹੋਏਗਾ ਤਾਂ ਓਥੇ ਹੀ ਇਹ ਲਾਲ ਭੂੰਡੀ ਮਿਲੇਗੀ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|ਇਸਤੇ </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਖੇਤ ਵਿਚ ਜਾਂ ਘਰ ਵਿਚ ਇਸਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਭੀ ਜ਼ਹਿਰ ਛਿੜਕ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">| ਪਰ ਹੁਣ ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਓਹ ਇਸਲਈ ਕੋਈ ਭੀ ਜ਼ਹਿਰ ਨਹੀ ਛਿੜਕਣਗੀਆਂ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">ਜਾਣ ਵੇਲੇ ਔਰਤਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੁਸ਼ ਸਨ ਕਿ ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਕੀਟਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋ ਗਈ ਸੀ</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"></span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"></span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"></span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;">|</span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;"> <a href="http://punjabitribuneonline.com/2012/01/%E0%A8%98%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%B2%E0%A9%82-%E0%A8%AC%E0%A8%97%E0%A9%80%E0%A8%9A%E0%A9%80-%E0%A8%B8%E0%A8%AC%E0%A9%B0%E0%A8%A7%E0%A9%80-%E0%A8%B8%E0%A8%BF%E0%A8%96%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%88/">ਮੀਡੀਆ ਵੱਲੋ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਵਰੇਜ</a></span></b></span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"> </span></div><div style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjf7u5tarMhtD9uS28yIf8qq0zwy7Avrkz7AerGq5Nl486Bp0iT2TzMvB5VH76HjU2XdUm70XjPX8GjjRQer6VOs4whC4Szft3aagEn6BxO8Vbi8OwG0oD84bKsrwVLSNjw0KgfCvS7FXA/s1600/Rozana+spokesman.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjf7u5tarMhtD9uS28yIf8qq0zwy7Avrkz7AerGq5Nl486Bp0iT2TzMvB5VH76HjU2XdUm70XjPX8GjjRQer6VOs4whC4Szft3aagEn6BxO8Vbi8OwG0oD84bKsrwVLSNjw0KgfCvS7FXA/s1600/Rozana+spokesman.jpg" /></a></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"> <span style="font-size: small;"><b> </b></span></span><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;"> </span></b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;"><br />
</span></b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif;"> </span></b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"><br />
</span></div><div style="text-align: left;"><br />
</div></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"> </span><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"></span></div><div style="text-align: right;"></div><div style="text-align: left;"></div><div style="text-align: left;"></div><span style="font-family: "Trebuchet MS",sans-serif; font-size: x-small;"> </span><span style="font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"></span><br />
<span style="font-size: x-small;"></span><br />
<br />
</div>Unknownnoreply@blogger.com0